Digimeter 2024: cijfers over AI- en sociale media gebruik in Vlaanderen

De IMEC Digimeter 2024 geeft een diepgaand inzicht in hoe Vlaanderen digitale technologieën omarmt.

Dit rapport toont hoe artificiële intelligentie (AI), sociale media en digitale gewoontes een steeds grotere rol spelen in ons dagelijks leven. Ook het belang van online leren en permanente bijscholing wordt steeds duidelijker.

In dit artikel bespreken we de belangrijkste digitale trends en cijfers uit 2024.

Het volledige IMEC rapport vind je hier. 

1. AI-gebruik in Vlaanderen stijgt

Artificiële intelligentie is in 2024 niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Generatieve AI-tools zoals ChatGPT en Google Gemini worden steeds vaker gebruikt voor werk, studie en entertainment. In vergelijking met vorig jaar is het gebruik van AI sterk gestegen: in 2023 gebruikte slechts 18% van de Vlamingen maandelijks een AI-tool, terwijl dit nu 28% is.

Het merendeel van de gebruikers kiest nog steeds voor gratis versies van deze tools, waarbij ChatGPT Free veruit het populairst blijft. Andere gratis AI-tools zoals Copilot en Google Gemini beginnen ook aan een opmars, hoewel ze nog minder frequent worden gebruikt dan ChatGPT.

Opvallend is dat meer jongeren en professionals AI toepassen in hun dagelijkse workflow, terwijl oudere generaties nog terughoudender zijn in het omarmen van deze technologie.

Bron: VRT. 

🔹 Wie gebruikt AI?

• 93% van de Vlamingen kent het begrip AI.

• 45% gebruikte het afgelopen jaar een generatieve AI-toepassing.

• 28% gebruikt AI op regelmatige basis.

• 68% van de jongeren (18-24 jaar) maakt actief gebruik van AI.

🔹 Waarvoor gebruiken Vlamingen AI?

Hoewel ChatGPT Free nog steeds het populairst is, winnen alternatieven zoals Google Gemini en Microsoft Copilot aan terrein.  Betalende AI-tools blijven minder populair, vooral onder jongeren, die liever gratis alternatieven verkennen.  Dit toont aan dat AI voor veel gebruikers nog een experimenteel hulpmiddel is in plaats van een essentiële tool waarvoor ze willen betalen.

Hoewel AI veel enthousiasme oproept, zijn er ook bezorgdheden:

• 82% vreest dat AI fake news en desinformatie in de hand werkt.

• 73% maakt zich zorgen over privacy en gegevensbescherming.

• 33% denkt dat AI creatief en kritisch denken kan ondermijnen.

De oplossing? Meer opleidingen en bewustmaking over hoe AI veilig en verantwoord ingezet kan worden.

Lees ook: "AI en ethiek: de balans tussen innovatie en verantwoordelijkheid."

93% van de Vlamingen weet wat AI is, maar slechts 45% gebruikte het het afgelopen jaar minstens één keer.  Dit toont aan dat AI breed bekend is, maar nog niet door iedereen actief wordt ingezet. 
Vertrouwen blijft een struikelblok: fake news en privacy blijven de grootste zorgen.

2. Sociale media gebruik in Vlaanderen: verzadiging in zicht?

Sociale media blijven een vaste waarde in het digitale leven van de Vlaming, al verschuift het gebruik van traditionele naar nieuwere platformen. In vergelijking met vorig jaar blijft WhatsApp groeien als het meest gebruikte platform, terwijl Facebook verder daalt, vooral bij jongeren. Instagram en TikTok blijven stabiel in populariteit, terwijl X (Twitter) en Snapchat licht herstel tonen.

Opvallend is dat Vlamingen gemiddeld 4 minuten per dag minder spenderen op sociale media dan in 2023, wat kan wijzen op een lichte verzadiging en een bewustere omgang met schermtijd.

Toch blijft Meta als groep dominant: door de sterke aanwezigheid van WhatsApp, Instagram en Facebook bereikt Meta nog steeds 84% van de Vlamingen. Dit succes komt vooral door de integratie tussen de platformen, de brede advertentie-infrastructuur en het blijvend sterke netwerk van gebruikers.
YouTube blijft daarnaast een stabiel contentplatform met 61% maandelijkse gebruikers, maar wordt minder als sociaal netwerk ervaren. De gemiddelde dagelijkse kijktijd is 23 minuten.

🔹 De meest gebruikte sociale media in 2024

Ziehier een grafiek obv maandelijks gebruik. 

🔹 Sociale media per leeftijdsgroep

• Jongeren (18-24 jaar): Instagram, TikTok en WhatsApp domineren.
• 25-34 jaar: Instagram en WhatsApp blijven populair, Facebook zakt weg.
• 45-plussers: Facebook blijft hier het belangrijkste sociale platform.

📌 Opvallend:

• WhatsApp blijft veruit het populairste platform, zowel voor communicatie als groepschats.

• Facebook verliest stilaan terrein bij jongeren, maar blijft sterk bij oudere doelgroepen (vooral 45-plussers).

• YouTube blijft een belangrijk contentplatform, maar is minder een sociaal netwerk.

• Instagram blijft stabiel populair, vooral bij jongvolwassenen.

• TikTok en Snapchat blijven nicheplatformen, voornamelijk populair bij jongeren.

3. Jongeren en digitalisering: intens gebruik, veranderende voorkeuren

Jongeren zijn intensieve gebruikers van digitale tools, maar hun gebruik verschuift. In vergelijking met vorig jaar blijven Instagram en TikTok stabiel populair, terwijl Snapchat een lichte heropleving kent. Facebook en Messenger verliezen verder terrein bij deze groep, terwijl WhatsApp en Instagram DM steeds vaker als primaire communicatiekanalen worden gebruikt. Ook het gebruik van AI-tools door jongeren stijgt fors: 68% maakt nu actief gebruik van generatieve AI zoals ChatGPT, tegenover 42% vorig jaar.

Uit het onderzoek blijkt dat 62% van de jongeren (18-24 jaar) in Vlaanderen al eens een product heeft gekocht op basis van een influencer-aanbeveling. Dit onderstreept de sterke invloed van sociale media en content creators op het koopgedrag van jongeren. Vooral platforms zoals Instagram, TikTok en YouTube spelen hierbij een sleutelrol, omdat visuele content en persoonlijke aanbevelingen als betrouwbaar en aantrekkelijk worden ervaren.

🔹 Hoe gebruiken jongeren (18-24 jaar) digitale platformen?

• Gemiddeld 143 minuten per dag op sociale media en chat (twee keer zo veel als het Vlaamse gemiddelde).

• Populaire platforms onder jongeren:

  • Instagram (83% dagelijks)

  • TikTok (55% dagelijks)

  • Snapchat (43% dagelijks)

• Facebook en Messenger verliezen snel terrein: jongeren schakelen over naar Instagram DM en WhatsApp.

• 62% kocht al een product op basis van een influencer-aanbeveling.

• Jongeren gebruiken AI vaker voor studie en werk, maar missen formele richtlijnen en begeleiding.

WhatsApp en Instagram DM nemen steeds vaker de rol van Messenger en Facebook over als favoriete communicatiekanalen.  Snapchat maakt een lichte comeback, na een periode van daling, vooral bij jongeren onder de 25.  Influencer marketing blijft superkrachtig: 62% van de jongeren heeft al een product gekocht op basis van een influencer-aanbeveling.

4. Nieuwsconsumptie verschuift

Steeds meer Vlamingen halen hun nieuws uit digitale bronnen en sociale media in plaats van traditionele media. Jongeren (18-24 jaar) vertrouwen vooral op sociale media en nieuwsapps, terwijl oudere generaties (45+) vaker kiezen voor televisie en radio. De groep 25-44 jaar toont een hybride patroon, waarbij zowel sociale media, nieuwsapps als klassieke nieuwskanalen een belangrijke rol spelen.

🔹 Waar haalt Vlaanderen zijn nieuws?

📌 Opvallend:

• Vooral jongeren halen nieuws uit sociale media in plaats van tv of kranten.

• Fake news blijft een probleem: AI speelt hier een rol in, zowel positief (fact-checking) als negatief (desinformatie).

• Podcasts en alternatieve mediakanalen winnen langzaam aan populariteit.

5. De rol van de smartphone is enorm

De smartphone is uitgegroeid tot het belangrijkste digitale toegangspunt in Vlaanderen. Waar desktops en tablets een ondersteunende rol spelen, is de smartphone voor de meeste mensen de eerste en vaak enige manier om online te gaan. Dit blijkt uit het intensieve gebruik: van sociale media tot nieuwsconsumptie en zelfs AI-toepassingen, alles verloopt via het mobiele scherm.

Vlamingen zijn steeds meer afhankelijk van hun smartphone voor communicatie, entertainment en productiviteit. Dit biedt kansen voor mobiel leren en digitale innovatie, maar zorgt ook voor uitdagingen zoals schermtijdbeheer en digitale balans. Vooral jongeren zijn vrijwel constant online, terwijl oudere generaties hun smartphone meer functioneel gebruiken.

🔹 Smartphonegebruik in cijfers

• Gemiddeld 3 uur per dag op de smartphone.

• 79 keer per dag ontgrendelt de gemiddelde Vlaming zijn toestel.

• Sociale media en chat nemen de meeste schermtijd in beslag (71 minuten per dag).
  
  

📌 Opvallend:

• Jongeren zitten tot 4 uur per dag op hun smartphone.

• WhatsApp en Instagram worden het vaakst geopend.

• Veel Vlamingen zoeken naar manieren om hun schermtijd beter te beheren, maar slechts een minderheid neemt concrete stappen.

6. De nood aan permanent leren groeit 

Door de snelle evoluties in AI en digitale technologie groeit de nood aan continue bijscholing. Nieuwe technologieën ontwikkelen zich in een razendsnel tempo, waardoor traditionele opleidingen en eenmalige trainingen niet langer volstaan. Werknemers en ondernemers moeten zich voortdurend aanpassen aan veranderende digitale vaardigheden, van het efficiënt gebruiken van AI-tools tot het implementeren van nieuwe sociale media strategieën.

Terwijl jongeren vaak vlot hun weg vinden in nieuwe technologieën, hebben oudere generaties en bepaalde beroepsgroepen extra ondersteuning nodig om de transitie naar een digitale werkomgeving soepel te laten verlopen.

Werkgevers en opleidingsinstellingen spelen hierin een cruciale rol. Momenteel stimuleert slechts 23% van de bedrijven actief bijscholing in digitale vaardigheden, terwijl 36% van de werkenden aangeeft expliciet nood te hebben aan opleidingen over AI-gebruik en digitale tools. Om Vlaanderen digitaal competitief te houden, is het essentieel dat organisaties investeren in permanente educatie en laagdrempelige, flexibele leeroplossingen aanbieden.

🔹 Wie volgt online opleidingen?

• 24% van de Vlamingen volgde in 2024 een online of blended cursus.

• 10% koos voor volledig online leren.

• 14% combineerde klassikaal en digitaal leren (blended learning).

🔹 Uitdagingen in digitale opleidingen

📌 Conclusie:

• Online leren is booming, maar de ondersteuning van werkgevers blijft achter.

• AI-gerelateerde opleidingen zijn essentieel om de digitale kloof te verkleinen.

• Permanente educatie is dé sleutel tot digitale inclusie en technologische vooruitgang.

Conclusie: AI en sociale media evolueren razendsnel  maar opleidingskansen moeten groeien

De IMEC Digimeter 2024 bevestigt: Vlaanderen wordt steeds digitaler, en AI en sociale media spelen daarin een sleutelrol.

Wat valt op?

✅ AI wordt steeds meer een vast onderdeel van het dagelijks leven.
✅ Sociale mediagebruik stabiliseert, maar blijft cruciaal.
✅ WhatsApp blijft hét dominante platform voor communicatie.

Toch zijn er ook uitdagingen. Digitale vaardigheden en permanente educatie blijven achter, waardoor niet iedereen gelijke kansen krijgt in deze snel veranderende wereld. Wie mee wil zijn, moet blijven leren.

Wil jij je digitale kennis versterken?

Someflex helpt je om up-to-date te blijven met AI, sociale media en contentcreatie.

Ontdek ons online leeraanbod met de gratis dagpas. 

Start vandaag met permanent online leren en maak deel uit van de digitale toekomst!